Διαδικτυακή παρουσίαση
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ιωάννη Δ. Κακουδάκη, Αντιστράτηγου ε. α.- Επίτιμου Α΄ Υπαρχηγού ΓΕΣ.
Το βιβλίο του Αντώνη Δημ. Κακουδάκη ( Λεφουτσαντώνη[1]), «Ένας βόλακας από το πουθενά, Εθιά- Ροτάσι: Σόγια, κλώνοι, ιστορικά, διοικητικά και λαογραφικά στοιχεία», κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2020. Πήρε το όνομα από τον μεγάλο βράχο (χαράκι), τον βόλακα, βρίσκεται στην ανατολικά άκρη του χωριού, που χαρακτηρίζει την Εθιά και είναι σημείο αναφοράς! Είναι με σκληρό εξώφυλλο, έχει 839 σελίδες, ζυγίζει 2 κιλά και 200 γραμμάρια με 2.721 φωτογραφίες ασπρόμαυρες και έγχρωμες. Αναφέρεται διεξοδικά στην ιστορία της Εθιάς και του Ροτασίου ( Αρχαίο Ρύτιον 2100 π.Χ.) με μια αξιόλογη αρχαιολογική προσθήκη. Παραθέτει τα 19 σόγια (οικογένειες) της Εθιάς και τα 11 του Ροτασίου με τους κλώνους (απογόνους) περίπου 7 γενιών. (προπάππους, παππούς, παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα, τρισέγγονα κλπ.).
Στο βιβλίο παρουσιάζονται με ένα θαυμάσιο οδοιπορικό – περπατώντας στην Εθιά - όλα τα σπίτια με έγχρωμες φωτογραφίες και πολλές λεπτομέρειες. Περιλαμβάνει τους 14 Ιερούς Ναούς της Εθιάς και τους 10 του Ροτασίου με ιστορικά στοιχεία και φωτογραφίες. Αναφέρει όλα τα ιστορικά και διοικητικά στοιχεία της Κοινότητας Εθιάς ( οικισμοί: Εθιάς, Ροτασίου και Αγίας Άννας). Όλους τους προέδρους με αντίστοιχες φωτογραφίες και τα αντίστοιχα ΔΣ από το 1927 και όλες τις μετονομασίες της Κοινότητας μέχρι σήμερα, πρόγραμμα «Κλεισθένης». Περιγράφει 36 επαγγέλματα και τα αντίστοιχα εργαλεία με φωτογραφίες και 40 παιδικά παιχνίδια, πώς παίζονται; και με φωτογραφίες, που δεν υπάρχουν σήμερα και αποτελούν ιστορική κληρονομιά με διαχρονική αξία για τα Αστερούσια και για όλη την Κρήτη και όχι μόνο! Η περιγραφή των θεμάτων είναι πηγαία, συναισθηματική, αυθόρμητη με πλούσιο έμμετρο λόγο (μαντινάδες) που κάνει το βιβλίο ευχάριστο, ενδιαφέρον και ελκυστικό!
Επίσης, το βιβλίο περιέχει πολλά άλλα λαογραφικά έθιμα των Αστερουσίων (παραδοσιακός εθιανός γάμος, κλήδονας), κοινωνικά (γιορτές, πανηγύρια, λυράρηδες), ενημερωτικά ( βορνό φαράγγι, χαράκια (βόλακες),ποτιστήρια, «σκάφες» με 59 γούρνες, που αξίζει να κηρυχτεί από την Ουνέσκο διατηρητέο μνημείο της Εθιάς, αρχαιολογικά (το αρχαίο Ρύτιον, ενδεχομένως, ο Ναύαρχος Νέαρχος του Μ. Αλεξάνδρου να είχε καταγωγή από το Ρύτιον), εκπαιδευτικά (επαγγέλματα, παιδικά παιχνίδια, ιδιαίτερα κατάλληλα για παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία κλπ.) εθνικά (μνημείο πεσόντων με συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία των 16 πεσόντων στους πολέμους από την Κοινότητα. Λείπει ο Δεκανέας Δυράκης Νικόλαος του Μιχαήλ, σελ.612), γλωσσολογικά στοιχεία ( κρητική διάλεκτος - λεξιλόγιο, λέξεις οθωμανικής προέλευσης που λέγονται), περιφερειακά τοπωνύμια της Εθιάς , εκατοντάδες μαντινάδες και πολλά ποιήματα τού συγγραφέα και άλλων.
Είναι ένα πλούσιο, πληθωρικό και αξιόλογο πόνημα, πολυεργαλείο χρηστικό, θα το έλεγα , που μπορεί να χρησιμοποιείται, κατά περίπτωση, και όταν το χρειάζεται ο καθένας μας! Είναι ένα βιβλίο - κειμήλιο και παρακαταθήκη, που θα μείνει διατηρητέο στη βιβλιοθήκη ή στο σπίτι μας και θα φυλλομετρείται πολλές φορές από τους ίδιους και τους απογόνους μας, για να μαθαίνουν « από πού κρατά η σκούφια μας» ! Είναι το αποτέλεσμα μιας πολύχρονης και επίπονης προσπάθειας για την έρευνα, τη συγκέντρωση και την καταγραφή των στοιχείων και μάλιστα από ανοικτές πηγές και προσωπικές μαρτυρίες! Συμμετοχή στην όλη προσπάθεια, ειδικά για τα σόγια, ήταν και οι προφορικές μαρτυρίες των κατοίκων της Εθιάς και του Ροτασίου και φυσικά η προσφορά των φωτογραφιών, που καλοπροαίρετα έδωσαν!
Όνειρο ζωής! Καταπίστευμα ψυχής! Έγινε βιβλίο!
Εύκολα, ο αναγνώστης, κατά περίπτωση, θα διαπιστώσει τη σπανιότητα των στοιχείων και θα αξιολογήσει τις δυσκολίες για την ανεύρεσή των - ιδιαίτερα του φωτογραφικού υλικού - και θα δείξει την ανάλογη κατανόηση και επιείκεια για τον δόκιμο συγγραφέα! Ωστόσο, είναι ένας συγγραφικός άθλος, χωρίς υπερβολή, και όσοι θα το διαβάσετε προσεκτικά θα με δικαιώσετε! Είναι μία δυνατή αλυσίδα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Θα παραμένει πηγή άρδευσης στα θέματα που περιέχει για κάθε μελλοντικό ερευνητή. Επιπλέον, είναι ένα εξαιρετικό δώρο για τους ξενιτεμένους μας, γιατί όντας στα χέρια τους θα αποτελεί βάλσαμο στη νοσταλγία για τον τόπο τους. Η αδελφή μας η Αργυρώ, που μένει στο Τορόντο του Καναδά 53 χρόνια μέχρι σήμερα, όταν πήρε το βιβλίο μού είπε: «Από σήμερα έχω όλο το Χωριό στο σπίτι μου!». Και μια ηλικιωμένη κυρία είπε: « Αντώνη, σ’ ευχαριστώ πολύ για το βιβλίο σου, μου βρήκες δουλειά μέχρι να ζω!». Αυτά τα λίγα, λένε πολλά!
Δυστυχώς, παρά τον προγραμματισμό να παρουσιαστεί το βιβλίο στο Ροτάσι και στο Ηράκλειο τον Σεπτέμβριο, λόγω της πανδημίας, αναβλήθηκε. Για τον λόγο αυτόν, ως συντονιστής που ήμουν, διάβασα επισταμένως και επαναληπτικά το βιβλίο και το παρουσιάζω περιληπτικά διαδικτυακά με τα λόγια που έγραψα.
Εκφράζω και από τη θέση αυτή τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στον αδελφό μου Αντώνη και σε όλους τους συντελεστές για το εξαιρετικό αποτέλεσμα, ευχόμενος το αξιόλογο αυτό πόνημά του να είναι καλοτάξιδο, να μπει και να μείνει σ’ όλα τα σπίτια της Εθιάς και του Ροτασίου και όχι μόνο, και να έχει πολλούς αναγνώστες! Εκτιμώ ότι η αξία του βιβλίου αυτού θα είναι διαχρονική, έχοντας πάντα υπόψη τη φράση ότι: «ο εχθρός του καλού το καλύτερο»!
Σεπτέμβριος 2020
[1] λεφούτσος=αγωνιστής, επαναστάτης, ετυμολογία από τη λέξη λεφούσι=άτακτο πλήθος, ασύντακτος στρατός. Ψευδώνυμο, παρατσούκλι.